सर्वेभ्यः नमः।आदित्याय विद्महे वसुधाया धीमहि। तन्नो सरस्वती प्रचोदयात्। आचार्यवर्याय नमः। उत्तिष्ठते, जाग्रते, प्राप्य वरान् निबोधत। प्रिय सभाग्रहे सज्जनाः अस्तु। अहम्भाष्यामि बसन्तपञ्चम्याः संबन्धे। बसन्तपञ्चमी भारते एकादशे मासे जन्मनी प्रतिष्ठिता अस्ति। यत्र सदा सरस्वती देवी विराजति। बसन्तपञ्चम्यां सरस्वती पूजा क्रियते। अस्याः पूजायाः समये विद्यार्थिनः सरस्वतीमन्त्राणि पठन्ति, पुस्तकानि पूजयन्ति च। शिक्षकः-शिक्षिकाः यथा योग्यं उपहास्यन्ति, तथा विद्यार्थिनः अवगुणान् त्यक्त्वा शुभगुणान् अधिगच्छन्ति। बसन्तपञ्चम्यां नवीनानि वस्त्राणि धारणीयानि भवन्ति। सज्जनाः यौवनिका वस्त्राणि धारयन्ति। बालाः वसन्तमहोत्सवे बसन्तरागान् गायन्ति, खेलन्ति, उत्सवं मनायन्ति। बसन्तपञ्चमि योग्यतां प्राप्नोति। सरस्वतीदेवी विद्यायाः सर्वाभिवृद्धिं करोतु। वसन्तस्य प्रागृह्य आयाति रुतुः। वसन्ते फलानि फलयन्ति। बसन्तपञ्चमि सरस्वतीदेवीः स्मृता गयत्री वर्तते। आपत्तिमुक्तये सर्वेभ्यः क्षम्यतां प्रयच्छामि।धन्यवादः।

सर्वेभ्यः नमः। वन्देऽहम् वाग्देवतां सर्वां, वागीश्वरीं महामुखाम्। बसन्तपञ्चमीमाहात्म्यं वक्ष्यामि तदानुगूढ़म्। सर्वेषां जनानां प्रियाभाषा संस्कृतं विद्यते। इत्थं विद्वान् लोकस्य सर्वस्य अनुभवति। वाक्, संस्कृतस्य प्रमुखं अंगं अस्ति। वाग्देवता, जीवने सर्वाणि कार्याणि सुमुखानि कुर्वन्ती वर्णाश्रमादिकानि धर्माणि च सिद्धयन्ति। आत्मनि सुभावानुगते, सत्स्वभावे, श्रद्धया विद्यां प्राप्य, सा विद्या योग्यतां प्राप्य दीक्षादिना द्वारेण अनुगच्छति। अस्यां दीक्षायां सर्वप्रथमं गुरुपूजा विधीयते। सर्वथा गुरुः सर्वज्ञः, सर्वकारणं, सर्वानुग्रहकरणं च भवति। विद्यार्थिनं सर्वारम्भे गुरुं प्रणमन्ति। गुरुपूजां कृत्वा, विद्यार्थी गुरुमन्त्रदीक्षां प्राप्तवान्। गुरुमन्त्रेण तस्य बुद्धिः, स्मृतिः, निर्णयः च बढ़ति। तस्य पाठः सदैव उद्यतः रहति। अत्र भारते, बसन्तपञ्चमीमासः बहुत्वेन प्रसिद्धः अस्ति। एषः मासः फाल्गुणस्य शुक्लपक्षस्य पञ्चम्यां आरभ्यते च चैत्रे पूर्णायां सप्तम्यां समाप्तः भवति। एतदा वसन्तस्य पर्वाणि चिन्तितानि सन्ति। बसन्तपञ्चमी इत्युक्ते, बसन्ते पञ्चमीति। बसन्तं चैत्रं…

भारत स्वतन्त्रतादिनस ‘अगस्त’-मासे पञ्च:दशे दिनाके राष्ट्रियोत्सवत्वेन आभारते आचर्यते. १९४७ तमस्य वर्षस्य अगस्त मासस्य पञ्चदशे दिनाङ्के भारतगणराज्यं स्वतन्त्रम् अभवत्. (हिंदी रूपांतरण: भारत का स्वतंत्रता दिवस 15 अगस्त को राष्ट्रीय उत्सव के रूप में मनाया जाता हैं. 15 अगस्त 1947 के दिन ही भारत देश स्वतंत्र हुआ था.) अतः एतद्दिनं भारतस्वातन्त्र्यदिनोत्सवत्वेन आचर्यते. तत्पूर्वं ब्रिटिश-जनाः भारतस्योपरि शासनं कुर्वन्ति स्म. १९४७ तमस्य वर्षस्य अगस्त-मासस्य चतुर्दशे दिनाङ्के मध्यरात्रौ द्वादशवादने आङ्ग्लाः भारतगणराज्यस्य शासनं भारतीयेभ्यः यच्छन्तः भारतत्यागम् अकुर्वन्. (हिंदी रूपांतरण: भारत को पन्द्रह अगस्त के दिन ही आजादी मिली थी, इसी कारण इस दिन को स्वतंत्रता दिवस के रूप में मनाते है इससे पूर्व अंग्रेजों ने भारत पर शासन किया था. 15 अगस्त 1947 को मध्यरात्रि दस…

गणतन्त्र दिनं भारते प्रतिवर्षे योज्यते। एषः दिनः भारतीय संविधानस्य प्रारम्भदिनः हिन्दुस्थाने गुणात्मकतया स्मृतः अस्ति। यह दिनः सरकारी कार्यालयानि, शिक्षा संस्थानानि, औद्योगिक स्थलानि, शिक्षा क्षेत्राणि, एवं समूहनिर्माण संस्थानानि इत्यादिनि विभिन्न स्थानानि यत्र गणतन्त्र दिने आचरणीयानि तत्र तत्र सज्जीकृतानि भवनानि भवन्ति। योग्यतायाः परीक्षणं तत्र आचरणीयं भवति। स्थले स्थले विशेषाः कार्यक्रमाः आयोज्यन्ते, यत्र विद्यार्थिनः गीतानि, नृत्यानि, नाटकानि, छायाचित्राणि, लेखनानि, विभिन्नप्रकारेषु प्रतियोगितासु भागमिच्छन्ति। एतादृशानि कार्यक्रमाणि एकत्र सञ्जीवनीभूतानि सन्ति, यथा राष्ट्रपतिः राजपथे सैनिकानाम् समीपे दर्शनं करोति एवं गणतन्त्रदिने सामूहिक स्वतंत्रतायाः अभिवादनं करोति। गणतन्त्रदिने भारतीयानां स्वतंत्रताया अभिवादने प्रतिवर्षे बदलानि नाट्यनृत्यानि च आचरणीयानि भवन्ति। विभिन्न कला-क्षेत्रेषु रूपान्तराणि दृश्यन्ते, यथा शैली नृत्ये, भाषा कवित्सु, रूप छायाचित्रसु, संगीते गानेषु इत्यादिनि। गणतन्त्रदिनस्य योग्यताया अभिवादनं कुर्वन्तः लोके लोकयात्रासु यात्रामन्ति, विशेषतः बालाः…

भारतदेशः १९४७ तमवर्षस्य आगष्ट्मासस्य १५ दिनाङ्के स्वतन्त्रः अभवत् । अनन्तरं प्रजाप्रभुत्वरीत्या अत्र प्रशासनं चलति स्म । यदा संविधाननिर्माणकार्यं समाप्तम् अभवत् तदा संविधानम् अङ्गिकृत्य देशे १९५० तमे वर्षे जनवरीमासस्य २६ दिनाङ्के भारतदेशं प्रजाप्रभुत्वराष्ट्रामिति धोषितवन्तः । तद्दिनादाराभ्य भारतदेशे भारतीय-संविधानरीत्या प्रशासनं प्रचलति । प्रजाराज्योत्सवं प्रजाराज्योत्सवः गणराज्योत्सवः इत्यपि कथयन्ति । यतः गणानां प्रजानां एव अत्र प्रामुख्यता अस्ति । प्रजाराज्यमित्यस्य प्रजाभिः प्रजाभ्यः प्रजाः एव प्रशासनं कुर्वन्ति इत्यर्थः भवति । भारतस्य प्रजासत्तात्मकजात्यतीतगणराज्यम् इति च नाम अस्ति । जनवरी मासस्य २६ तमे दिनाङ्के एव लाहोर-अधिवेशने पूर्णस्वातन्त्र्यलाभाय निर्धारः कृतः आसीत् । तस्य स्मरणार्थं जनवरीमासस्य २६ दिनाङ्कः एव स्वीकृतः अस्ति । प्रतिवर्षं वैभवेन प्रजाराज्योत्सवः आचर्यते । विदेशीयाः अतिथिरुपेण आगच्छन्ति । मुख्यकार्यक्रमः राजधान्याः परेड्स्थाने राष्ट्रपतिभवनस्य पुरतः प्रचलति।  देशे सर्वत्र कार्यालयेषु…

परम आदरणीय परम वंदनीय उपस्थित अतिथिजनः एवं महाविद्यालयस्य प्रधानाचार्य महोदय एवं सर्वे मित्राणि. अद्य स्वतंत्रतापर्वने त्रय उत्सवे वर्तते. प्रथमम् स्वतंत्रतापर्व: द्वितीया रक्षाबंधन एवंम तृतीया संस्कृत दिवस: एतेत संस्कृत सर्वम वदामि. अद्य स्वतंत्रताप्रवेण दिवसे यथा वधि वदामि. स्वतंत्रता मानवस्य स्वभावः अस्ति. अल्प अल्प वयस बालक:अपि तस्तापी. नियन्त्रेण वसितुम न इच्छति. प्राचीन समयः अंग्रेज जना: व्यापार व्याजं भारतः आगच्छत. अन्तरम देशस्य उपरि अधिकार कुर्वन्तः अस्माकं देश परतंत्र अभवत. आग्लां अस्य शासका: आसन. भारतीय स्वतंत्रताम इच्छति स्म. आदौ हिंसात्मकम आन्दोलनम अभवत. तत आन्दोलनं सफल न अभवत. पुनः महात्मागांधी: आंदोलन अकरोत. 1947 तमस्य वर्षस्य अगस्त मासस्य पंचदशे दिनाद्के भारतगणराज्यमं स्वतंत्र अभवत. अतः अयं दिवस: स्वतंत्रता दिवस इति कथ्यते. अस्मिन दिवसे राष्ट्रपति राष्ट्रं सम्बोधितवान देशभक्ता:…

सर्वेभ्यः नमः। आदित्याय विद्महे, वायुपुत्राय धीमहि। तन्नो बुधः प्रचोदयात्। समस्त जनाः सुखिनो भवन्तु। गणतंत्र दिवसस्य अद्भुतस्य दिनस्य प्रति, मम भाषणमस्ति। यस्मिन क्षणे, भारतीय जनता स्वतन्त्रतायाः एव स्मरण्ति, एवम् गणराज्यस्य सुस्थितिं च साधयन्ति। गणतंत्र दिवसः, भारतीय संविधानस्य प्रणयने आरम्भः अस्ति। संविधानं, हमारे देशस्य मूलभूत नियमनं, योजनानां शिल्पः, भारतीय समाजस्य सम्प्रेषणं च करोति। गणतंत्र दिवसस्य एवं संविधानस्य स्थापनायां डॉ. भीमराव अम्बेडकरः महान् योगदाता आसीत्। गणतंत्रदिने संविधानस्य अभिवादनं कर्तुं, आत्मनं मनन्तुं च अवक्रान्तोऽपि प्रत्येकः भारतीयः सक्तः समर्थः भवति। विभिन्न विषयेषु नवीनानि संरचनानि समर्थन्ति, समाजस्य आरोग्यं बन्धुत्वं च सञ्चरन्ति। एवं गणतंत्र दिवसः हमारे देशे समर्थं भारतं सृष्ट्वा, विश्वस्य उद्दीपनं करोति। भारतीय गणराज्यस्य विशेषतया एतस्य संविधानस्य अनेके लाभाः सन्ति। स्वतन्त्रतायाः प्राप्त्या भारतीय जनता स्वेच्छया स्वतन्त्रं…

सुप्रभातम् भवता सर्वेभ्यः। आत्मनं विकसयन्तोः, यहां अस्मिन आत्मनिर्भरतां स्थापयितुं आगताः आचार्याः, साधुवादाः च प्रेषिताः। आज अत्र गच्छन्ति वयं सर्वे, सुखी भवत। आपि सुखाय आपि सन्तुष्टाः भवन्तु। आज, एकस्मिन दिवसे, हम सम्पूर्ण भारतवर्षे गणतंत्रदिवसम् आचरामः। गणतंत्रदिवसः, भारतीय संविधानस्य प्रमुखे अनुष्ठाने पर्वः, विशेषांकितः। यस्य स्मृत्या, भारतीय संविधानं प्रारम्भं याचितं भगवत्प्राप्तिर्मन्त्रिणां रजा दृष्ट्वा। संविधानस्य सृष्टिः 26 नवम्बर 1949 के दिन हुई थी, और इसका पूर्ण स्थापना 26 जनवरी 1950 को हुई थी, जिसे हम गणतंत्रदिवसम् नामाभिः स्मृत्वा पूजयामः। संविधानस्य सारः एकमेव भारतं एकं गणराज्यं आसीत्, यत्र नानाभूताः जनाः समाजस्य साक्षरः च शिक्षिताः च स्वतन्त्राः च समर्थाः च आसन्। सर्वेषाम् जीवनानुष्ठाने सामर्थ्यशीलतायाश्च अवधारणायाश्च आपकीर्णः समाजः, राष्ट्रः, एवं सर्वभूतानि सदा सुखिनी भवन्तु। गणतंत्रदिवसस्य अवसरे, हम…