नदी गङ्गा अत्यन्त प्राचीनः एवं पवित्रः अस्ति। गङ्गा नाम्ना प्रसिद्धः समुद्रमयः नदी अस्ति, ज्योतिष्क्रमेण भारतवर्षस्य उत्तरेषु पर्वतेषु उत्पन्ना। यदि वेदविहितः अध्ययनशीलः मानवः गङ्गायाः महिमां अध्ययते, तर्हि गङ्गा सर्वदा पवित्रताम्, आयुरारोग्यं च वर्धयति। गङ्गायाः अत्यन्तं महत्त्वं विद्यते। भारतस्य इतिहासे, साहित्ये, संस्कृते च गङ्गा महत्त्वपूर्णा स्थानं प्राप्तवती अस्ति। अनेके धर्मिकाः, सिद्धाः, योगिनः, सन्ताः अपि गङ्गायाः तीरं परमं आश्रयन्ते, ध्यानं कुर्वन्ति, पूजां कुर्वन्ति। गङ्गायाः जलं अत्यन्तं पवित्रं अस्ति। सन्तः, साधवः, साधकाः तस्यां स्नानं कुर्वन्ति, तस्यां प्रणामं कुर्वन्ति। भारतस्य अनेकानां नगराणां स्थित्यां गङ्गायाः तीरे अनेकानि तीर्थानि अस्ति। गङ्गा स्नानं कृत्वा मनुष्यः अपने पापवासनाः नश्यन्ति, पवित्रतां प्राप्नुवन्ति। गङ्गायाः जले पवित्रे पापानि नश्यन्ति, धर्मः लोके वर्धति। गङ्गा भारतस्य एकं सर्वस्वं अस्ति। गङ्गायाः जलं न प्राप्यते, गङ्गायाः…

शिक्षणं सर्वसाधारणं महत्त्वं वहति। अत्र जीवनं प्रारम्भिकं भवति। शाला शिक्षणस्य मुख्यकारणं भवति। शालायां विद्यार्थाः विद्यां प्राप्य विकसन्ति। शालायां विद्यार्थाः विविधानि शिक्षार्थानि अध्ययन्ति। तत्र भाषाशास्त्रं, गणितं, विज्ञानं, साहित्यं, सामाजिक विज्ञानं च पठन्ति। अत्र विद्यार्थिनः विचारशक्तिः, सहकारिता, औदार्यं, संस्कृतिरक्षा, आत्मनिरीक्षणं च विकसति। शिक्षकाः शालायां विद्यार्थिनः प्रेरणां ददाति। अत्र विद्यार्थिनः विविधैः उपाध्यायैः सह संवादं कर्तुं पार्यन्ते। अत्र उपाध्यायानां प्रेरणा, ज्ञानविनिमयः, समर्थनं च विद्यार्थिनः सिद्धिं लभते। शालायां विद्यार्थिनः समयं नियमितं व्यतीयन्ते। विद्यार्थिनः विविधानि क्रीडार्थानि, प्रायोगिकं शिक्षणं च क्रियन्ते। अत्र ते स्वयं विकसन्ति एवं तादृशं सहकारित्वं च शिक्षायाः अभिवृद्धौ कारणं भवति। शालायां सर्वेषामपि विद्यार्थिनां स्वागतं कृत्वा अध्यापकाः ते संविधानमस्ति। तेषां स्वागतानन्तरं विद्यार्थिनः सदा समयं व्यतीयन्ते, साधनप्रयोगं करोति, अध्ययनं च नियमितं क्रियन्ते। शाला एव समाजस्य अत्यन्तं…

वर्षा ऋतुः सुन्दरः अस्ति।(Varṣā ṛtuḥ sundaraḥ asti)The rainy season is beautiful. मेघाः गगने समाक्रमन्ति।(Meghāḥ gagane samākramanti)Clouds gather in the sky. जलप्राप्तौ वन्यवृक्षाः बहुः फलानि धनयन्ति।(Jalaprāptau vanyavṛkṣāḥ bahuḥ phalāni dhanayanti)During the arrival of rain, many wild trees bear fruits. वायुः शीतलः भवति।(Vāyuḥ śītalaḥ bhavati)The air becomes cool. प्रवृष्टिः पृथिवीं सुष्कमयाति।(Pravṛṣṭiḥ pṛthivīṁ suṣkamayāti)Rain moistens the earth. जलमात्रेण पुष्पाणि पुष्टिं प्राप्नोति।(Jalamātreṇa puṣpāṇi puṣṭiṁ prāpnoti)Plants gain nourishment merely through water. धान्यानि सुपुष्टिः प्राप्नोति।(Dhānyāni supuṣṭiḥ prāpnoti)Crops thrive well. कटुकभूमौ सर्वः जनः प्रियानि क्रीडन्ति।(Kaṭukabhūmau sarvaḥ janaḥ priyāni krīḍanti)In the wet ground, everyone enjoys playing. पर्वताः गिरयः जलस्रोतैः पूर्णाः भवन्ति।(Parvatāḥ girayaḥ jalasrotaiḥ pūrṇāḥ bhavanti)Mountains are filled with water streams. सरितः अद्भुतम् दृश्यमाना भवन्ति।(Saritaḥ adbhutam dṛśyamānā bhavanti)Rivers present…

समीपे आस्ते वर्षा ऋतुः, या संसारे प्रिया अस्ति। वर्षा ऋतुः आसमानं पूरयति अनेक वर्षाणि तप्तानां पृथिवीतलानां। तत्र स्वतन्त्रायां भूमौ प्रवृष्टिः समृद्धिं करोति। यदा गर्जन्ति मेघाः, तदा पुरुषाः जनाः सुखं प्राप्नुवन्ति। वर्षा ऋतोः सारंगाः वनेषु विहरन्ति एव। ते सुवर्णकृन्तनाः, नीलाः, रक्ता च भवन्ति। उदासीनचराः पक्षिणः तत्र समृद्धिं कुर्वन्ति। वन्यजनाः खादन्ति एव, विभिन्नमृगाः खगाः सुन्दरं चरन्ति। वृष्टिस्थाने पुष्पाणि रमन्ते, अद्भुतानि वन्यानि च उत्पन्नानि भवन्ति। सर्वे वन्यजनाः वृद्धिं प्राप्नुवन्ति। वन्यचीराः चिरपुण्याः भवन्ति। वर्षा ऋतोः सुप्रसन्नः आस्ति। तत्र समुद्रे सलिलं प्रवृष्टिर्भवति, अनेकानि नद्यः नदन्ति। नद्यः पर्वतानां शिखराः सञ्चरन्ति, अपि तु ते अपन्नदर्शनीयाः भवन्ति। वारिधाराः सर्वतः प्रवृष्टिं करोन्ति। वर्षायाः प्रारम्भे बालाः अतीव सन्तुष्टाः भवन्ति। ते गर्जन्ति, खेलन्ति च। यथा ते सर्वे देवाः आत्मनं अत्यन्तं सन्तुष्टं…

सर्दी ऋतुः षडृतवः ऋतवः अस्ति। तासां मध्ये सर्दी ऋतुः एकः अस्ति। योऽयं ऋतुः ग्रीष्मस्यान्ते समाप्तः, शरद् ऋतोः पूर्वे प्रारभ्यते। सर्दी ऋतोः प्रारम्भे हिमः वर्षति, वायुः शीतलः भवति, ग्रामेषु लोहिताः पुष्पाणि न विकसन्ति, नद्यः शीतलानि भवन्ति, पर्वताः शिखराणि शीतलानि भवन्ति। सर्दी ऋतौ दिनान्तरं लघुतमं भवति अथवा अन्धकारः अधिकं रहति। रात्रौ तापम् अधिकं प्राप्तं यथा तूष्णीं भवति। जलं शीतलं भवति, नद्यः शीतलानि स्वरूपाणि धारयन्ति, वन्यजनाः शीतलाः भवन्ति। सर्दी ऋतौ विविधाः खेलाः खेलन्ति यथा पर्वतस्थाः हिमगुंडा इत्यनेकानि नामानि धारयन्ति। सफेद हिमः भूमिं आवृत्तं करोति, इतराणि रूपाणि रचयन्ति। बच्चाः हिमस्कुल्लीनाः नगरस्थानेषु आनन्देन खेलन्ति, रथाः गाडीः शीतले पथे प्रयान्ति। सर्दी ऋतौ वन्यजनाः शीतलं प्राणिनं करोति यथा मृगाः, व्याघ्राः, मृगया अथवा नकुलाः। सर्दीषु सुप्ताः जले प्रविष्टाः…

पिता: मम सर्वेषां पुरुषाणां प्रियतमः अस्ति।(Pitā: mama sarveṣāṁ puruṣāṇāṁ priyatamaḥ asti.) स एकः समर्थः और उदारः पुरुषः है।(Sa ekaḥ samarthaḥ aur udāraḥ puruṣaḥ hai.) उनका शिक्षण मम जीवने सर्वदा प्रेरणास्तरं उत्कृष्टं करोति।(Unkā śikṣaṇ mama jīvane sarvadā preranāstaraṁ utkṛṣṭaṁ karoti.) पितुर्वाक्यानि सन्ति जो मुझे सहानुभूति और सृजनशीलता में प्रेरित करते हैं।(Piturvākyāni santi jo mujhe sahānubhūti aur sṛjanśīlatā meṁ prerita karte hain.) एकस्मिन पितरि मम सर्वस्य आदरणीयस्य अद्वितीयस्य स्नेहस्य स्रोतः अस्ति।(Ekasmin pitari mama sarvasya ādaraṇīyasya advitīyasya snehasya srotaḥ asti.)