Essay On Right To Education In Sanskrit
शिक्षायाः स्वाधीनत्वं भारतीयानां संविधानेन प्रतिपादितम् । अन्यन्तु अधिकाराणां साधारणतां सिद्धान्तं सखिति । विद्यार्थिनः शिक्षकश्च एते सख्यात् समानश्च अपि । शिक्षा नियामका ते सार्वजनिके स्थापयितुं अधिकाराः विद्यार्थिनः प्राप्नुवन्ति । सर्वेऽपि शिक्षिताः एव विश्वविद्यालयानि दिक्षां गच्छन्ति । अतः शिक्षा सर्वेषां अधिकारः स्यात् ।
न केवलं विशेषस्य या विशिष्टस्य अधिकारः । निर्दिष्टानि कालानि क्रियन्ते प्राथमिकाशिक्षायाः लक्ष्यं प्राप्य । अन्यथा अविश्वासः संजायति । यथा अन्धकारेऽपि दीपावलीयाः चिरायते । निर्दिष्टानि च धनानि प्राप्य शिक्षणानुद्दीपकस्य आवश्यकता न भवति । तस्याः विशिष्टस्य अधिकारस्य विस्तारः सख्यमेव ।
शिक्षायाः अधिकारः यद्यध्यापकाणां अधिकारे सम्पन्ने भवति तदा शिक्षिताः विशिष्टा भवन्ति । यथा तथैव शिक्षितः अपि अधिकारिभ्यः शिक्षणानुद्दीपकान् प्राप्नुवन्ति । शिक्षा समाजस्य निर्माणं करोति । शिक्षा स्वतः एव अधिकारी विद्यार्थिनः स्वतन्त्राः च भवन्ति । निर्विवादाः निर्मुखाः च शिक्षिताः समाजे उत्पद्यन्ते ।
तेषां विकासाय शिक्षा अपि अत्यवश्यमस्ति । एतादृशी अधिकारमार्गाणि अत्र निर्दिश्यन्ते । विशेषेण यत्नेन अवश्यं ते समर्प्यन्ते । अतः शिक्षायाः अधिकारे समृद्धिर्भवति ।
तत्र यः कश्चित् अस्माभिः प्रतिपादितः अधिकारः यः च विशेषतः सर्वजनानां लाभाय प्राप्तः भवति स शिक्षायाः अधिकारे पुनः पुनः परिश्रमम् अपि अर्पयितुं शक्नोति । एवमेव अधिकाराणामपि अनुद्दीपनम् अत्यवश्यमस्ति । यतः अधिकारिणः विकासेन समाजः निर्माणम् अपि निर्मितुम् अर्हन्ति । अतः शिक्षायाः अधिकारं सर्वेऽपि प्राप्नुवन्ति चेत्, समृद्धिर्भवति च ।
