Essay On Koyal In Sanskrit

संस्कृते विविधानि वन्यानि पक्षिणः विशेषेण अन्वेतुं शक्यन्ते। तानि सर्वाणि प्राणिभ्यः परिपूरितानि, रूपेण च सुन्दराणि भवन्ति। तत्रेदं विशेषं भवति कोयलः नामकः पक्षिः।

कोयलः, वृषभक्रियायाः पर्यायपदं, भारतादेशे विशेषतः प्रसिद्धः अस्ति। अस्य नामन्तराणि संस्कृते आवृत्तिः, कूजी, कुवलयप्रिया इत्यादयः असन्ति।

कोयलस्य शरीरम् लालयितमस्ति, विशेषतः अस्य गर्भग्रन्थिः सुस्तनी समाना आस्ते। सञ्जीवनीरसेन तस्याम् अनेके गुणाः अस्ति इति वेदितुं शक्यते।

कोयलः वृक्षानां छायायाम् अवसति एव, तत्र अपि तस्य विशेषः प्रभावः भवति। अस्य क्वाचित् क्वाचित् कथांचन सुनाति, तानि श्रुत्वा जनाः आनन्दिताः भवन्ति। तस्य क्रीडायाः एकः सौन्दर्यप्रदः अस्ति, अद्भुतशीलः भवन्ति तासां गानानां अभ्यासे।

कोयलः अन्यत्र गच्छन् अपि तत्र स्वस्त्रीपुंसकयोः ब्रूति, स्वस्त्रीपुंसकयोः विशेषं प्रेमजनकं गानम् अभ्यासे तस्यै भवति। तस्मिन्नेव समये समीपस्थान्याः पक्षिणः अनुकरोति एवं श्रुत्वा ताः सुनाः जागरूकाः भवन्ति, ते च तस्य सौन्दर्यप्रदगीतं प्रशंसन्ति।

कोयलस्य गाने या स्वादुरुचिः भवति, सर्वदा तस्य सान्त्वनमान्या भवति। तस्मिन् सान्त्वने च कामुकानां दिवसानां कामायन्ते ये विभूतियः भवन्ति।

कोयलस्य स्थाने अपि अद्भुतानि दृश्यानि भवन्ति। सूर्यास्ते समये तस्या गर्भग्रन्थेः लालितस्य रूपस्य संश्रिते, तस्य बाल्ये परिष्कृतस्य रूपस्य वर्णः अत्युत्तमः भवति।

संस्कृते “कोयलस्य गानं” इति एकं रागं अस्ति, जिसका अनुवाद होता है “कोयल के गाने”। इस राग में गाने का आनंद करने से मनोबल बढ़ता है और जीवन को एक नई ऊँचाई पर ले जाता है। इस राग में सुरों की मधुरता और लय का सही अनुप्रयोग होने से सुनने वाले को भावनात्मक अनुभव होता