Essay On Reservation System In Sanskrit
आरक्षणप्रणाली एकः प्रबंधनम् अस्ति यस्य द्वारा नागरिकाः निर्दिष्टान् स्थानान्, समयान्, उत्तरांगानि किं वा प्राप्नुवन्ति। इयं प्रणाली समाजस्य विभिन्न वर्गान् समानतायाः प्राप्य कृता स्यात्, परन्तु अत्र विविधस्य विवादस्य च कारणं अस्ति। एकेषां तत्र अभियोगाः सन्ति कि आरक्षणप्रणाली समाजस्य न्यायात् प्रतिपदयिष्यति, अन्येषां तु तत्र अभियोगाः सन्ति कि इयं आरक्षणप्रणाली अन्यांश्च प्रतिपदयिष्यति।
भारतीय समाजे आरक्षणप्रणाली प्राचीनकाले आरम्भा कृता अस्ति। एषां प्राचीनकालीनां आरक्षणप्रणालीनां उदाहरणानि वेदाः, वृत्तान्तानि, काव्यानि, इतिहासानि च सन्ति। आधुनिककाले भारतस्य संविधानभारतीय संविधानेषु आरक्षणप्रणालीमनुष्ठानं दत्तं गणनायाः प्रतिनिध्यत्वं च कृतम् अस्ति।
आरक्षणप्रणाली प्रयुक्तव्या अपेक्षिता अन्येषाम् प्रतिभावानां विकासः, सामाजिकानां असमानतायाः समाप्तिः, तथा विभिन्नानां वर्गानां समानतायाः समाप्तिः, राष्ट्रियविकासः इत्यादयः उद्देश्याः प्रतिपादयितव्याः आसन्। परन्तु प्रायः आरक्षणप्रणाल्यां याः प्रणाल्याः अस्मिन् काले प्रयुक्तव्या अयमेव सन्ति कि जातिवादः, पारंपरिकता, राजनीतिर्णयः, विपक्षनीतिः इत्यादयः।
अतः आरक्षणप्रणाली स्वयं निजैः परिवर्त्यतामिति आत्मन्येव प्रतिभावानां विकासः, सामाजिकानां असमानतायाः समाप्तिः, तथा विभिन्नानां वर्गानां समानतायाः समाप्तिः, राष्ट्रियविकासः इत्येतानि प्रयोजनानि अभ्युपगच्छेयुः।
इत्थम्, आरक्षणप्रणाली समाजे न्यायं प्रतिपद्यते यतः विभिन्नानां वर्गानां समानतायाः समाप्तिरभवति। अतः युवानां प्रतिभावनं, समाजस्य समृद्धिः च साध्याः भवन्ति।
