Speech On Right To Education In Sanskrit
शिक्षायाः साधारणं अधिकारम् अन्यायपूर्वकः न दूरीकृतः अस्ति। यदि कस्मिन् समाजे शिक्षाया अधिकारः निर्धिष्टः न भवति, तर्हि तत्र समाजः समृद्धिं न स्थापयितुं शक्नोति। अतः नयसंस्कृत्या समृद्धिर्भवति, अपि च समाजस्य सर्वेषां सद्भावनाऽऽवश्यका अस्ति।
शिक्षायाः साधारणं अधिकारं स्वीकृत्य अधिकारिणां स्वातन्त्र्यं विकस्तु शक्यते। अस्मिन् अधिकारे यशः धनं च न अनिवार्यम्, किन्तु समृद्धेः अपेक्षया अत्यन्तं आवश्यकम्।
अत्र आपत्तिः उद्भवति यदि कस्मिन् समुदाये शिक्षायाः अधिकारः न दृष्टः अस्ति। अनेके अधिकारिणः गरीयस्य प्रशिक्षणस्य अभावे अनागरिकत्वे वा पश्चात्तापं प्राप्नुवन्ति।
तस्मात् नयसंस्कृतिः सर्वेषां निर्मूलनं कुर्यात्। यथा समस्तानां शिक्षायाः साधारणं अधिकारं अर्जितुं शक्नोति, तथा समृद्धिर्भवति, समाजः समृद्धिं प्राप्नोति।
शिक्षाया अधिकारं सम्पूर्णस्य जनस्य समृद्धिम्, विश्वस्य समृद्धिम् च निर्मूलयति। अतः नयसंस्कृत्या समृद्धिः भवति, समाजः समृद्धिं निर्मुच्यति। अत्र नयसंस्कृतिः वैदिकस्य आदर्शस्य अनुसरणं कर्तुं समर्था भवितुं शक्यते। वेदाः प्रथमं शिक्षामुखं अधिष्ठाय अधिकारिणः एव सर्वे स्वतन्त्रा भविष्यन्ति, सर्वे समृद्धिं प्राप्नुवन्ति। अतः वेदस्य शिक्षामुखं समृद्धिमूलकं आदर्शं भवति।
एवं संस्कृतस्य संविदां स्वीकार्यत्वे सर्वेषां अधिकारिणां समृद्धिर्भवति। अतः शिक्षायाः साधारणं अधिकारं सर्वेषां प्राप्नोति।
इत्थं अस्मिन् प्रवृत्तायां समाजे नयसंस्कृतिः समृद्धिर्भवति, अपि च समृद्धेः अवश्यका अस्ति। तस्मात् यथा समस्ताः स्वातन्त्र्यं प्राप्नुवन्ति, तथा समृद्धिं अर्जन्ति। अतः नयसंस्कृतिः निर्मूलनाय अपि आवश्यका भवति।